| ساینتو سایبرنتیک در عصر فیزیک کوانتوم: حکمرانی علم از داروینیسم تا سایبرنتیک |
| کد مقاله : 1115-CYSP2025 (R1) |
| نویسندگان |
|
رضوان هامانی * طلبه سطح چهار جامعه الزهرا و دانشجوی دکتری فلسفه فیزیک |
| چکیده مقاله |
| حکمرانی علم در جهان معاصر، به‌ویژه در در قرن بیستم و با ظهور دانش سایبرنتیک، بیش از هر زمان دیگر نشان می‌دهد که علم صرفاً پدیده‌ای خنثی و بی‌طرف نیست، بلکه در بسیاری موارد به ابزاری برای سلطه‌گری معرفتی و سیاسی بدل شده است. سیر تطور این حکمرانی از داروینیسم، به‌مثابه یک ایدئولوژی علمی ـ سیاسی تا ساینتو سایبرنتیک، نشان می‌دهد که داروینیسم نه فقط یک نظریه زیست‌شناسی، بلکه بستری برای ترویج رقابت، بقا و استعمار علمی ـ اجتماعی در جهان غرب بوده است و درعصر حاضر، ساینتو سایبرنتیک به‌عنوان ابزاری در خدمت کنترل، به نظم‌بخشی و مهندسی علم پرداخته و ابعاد سیاسی و پنهان آن در پروژه‌های قدرت‌های جهانی تحلیل می‌گردد. این پژوهش با روش تحلیلی توصیف و با واکاوی جایگاه فیزیک کوانتوم، نشان می‌دهد که مبانی فلسفی، در تنوع تفاسیر مکانیک کوانتوم، خود زمینه‌ای برای تحمیل خوانش‌های خاص و سلطه‌جویانه فراهم می‌سازد. در این میان، تفسیر دیوید بوهم با طرح نظریه «موج پایلوت» و «پتانسیل کوانتومی» چشم‌اندازی متفاوت ارائه می‌دهد که ظرفیت معرفتی نوینی برای فهم جهان دارد؛ در حالیکه نمونه‌ای بارز از یک نظریه علمی سرکوب شده در نظام علمی مسلط است. در نهایت، با تأکید بر دیدگاه‌های دکتر گلشنی، نشان داده می‌شود که جهت‌دهی بیرونی به تحقیقات دانشگاهی کشور، بخشی از همان حکمرانی علمی جهانی است،.با این حال، هرجا اتکا به توان داخلی و دانشمندان متعهد وجود داشته، دستاوردهای شگرفی حاصل شده است. |
| کلیدواژه ها |
| حکمرانی علم، ساینس سایبرنتیک، داروینیسم اجتماعی، مکانیک کوانتوم، تفسیر بوهم، امپریالیسم علمی. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |