استعمار سایبری: چهره نوین سلطه غرب و راهبردهای مقاومت دیجیتال.
کد مقاله : 1105-CYSP2025 (R1)
نویسندگان
امراله داودآبادی فراهانی *
سازمان اداری و استخدامی کشور
چکیده مقاله
این پژوهش با رویکرد کیفی-تحلیلی، به بررسی پدیده استعمار سایبری به عنوان شکل نوین سلطه غرب می‌پردازد. این پدیده، تداوم تاریخی استعمار در عصر دیجیتال است که با بهره‌گیری از ابزارهای فناوری، به دنبال تثبیت هژمونی اقتصادی، فرهنگی و سیاسی است. با تحلیل انتقادی نظریات پسااستعماری (مانند نظریه استعمار الکترونیکی تام مک‌فیل) و بررسی مطالعات موردی، این مقاله سه بعد اصلی استعمار سایبری را شناسایی می‌کند: ۱. استعمار اقتصادی-داده‌ای (استخراج و بهره‌برداری از داده‌های کاربران به عنوان منبع ارزشمند)، ۲. استعمار فرهنگی-رسانه‌ای (تحمیل ارزش‌ها و سبک زندگی غربی از طریق پلتفرم‌ها و محتواهای دیجیتال)، و ۳. استعمار سیاسی-نظارتی (استفاده از ابزارهای دیجیتال برای نظارت و دخالت در امور داخلی کشورها). یافته‌ها نشان می‌دهند که این سلطه نامرئی، منجر به تضعیف حاکمیت ملی و افزایش آسیب‌پذیری جوامع شده است. در پایان، این پژوهش راهبردهایی برای استعمارزدایی دیجیتال ارائه می‌دهد که شامل توسعه زیرساخت‌های بومی (مانند شبکه ملی اطلاعات ایران)، آموزش عمومی و قوانین حاکمیت سایبری است. هدف نهایی، دستیابی به استقلال و امنیت سایبری است.
کلیدواژه ها
استعمارسایبری،سلطه دیجیتال،استعمار زدایی،شبکه ملی اطلاعات،هژمونی غرب.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی