| حکمرانی کارآمد هوش مصنوعی؛ مزیّت‌ها، چالش‌ها و فرصت‌ها |
| کد مقاله : 1100-CYSP2025 (R1) |
| نویسندگان |
|
محمدحسین ظریفیان یگانه * دانشگاه تهران |
| چکیده مقاله |
| در هزاره سوم، کلان‌قلمرو حکمرانی واجد گسترش و پیچیدگی روزافزون شده است و تحولات پر شتاب فناوریهای پیشرفته و هوش مصنوعی نقش برجسته‌ای در این تغییرات داشته و جهان را وارد مرحله‌ای نوین کرده است. این فناوری‌ها همچنانکه کلان‌قلمرو حکمرانی را متحول کرده‌اند، خود نیاز به حکمرانی کارآمد دارند. «حکمرانی هوش مصنوعی» که مهم‌ترین عرصه حکمرانی فناوریهای پیشرفته دانسته می‌شود، عهده‌دار طراحی و مدیریت یکپارچه تمام مراحل چرخه حیات سامانه‌های هوش مصنوعی است؛ آنچنانکه بتواند «مسئولیت‌پذیری»، «شفافیت» و «انسجام» در فرایندهای مربوط به بکارگیری هوش مصنوعی را طراحی و تمشیت کند. حکمرانی هوش مصنوعی نه‌تنها شامل مدیریت کلان فرایندهای فنی شده، که بر ابعاد گسترده مفاهیم اساسی زندگی انسان امروز از جمله عدالت، اخلاق، آزادی، حقوق بشر، مناسبات اجتماعی، ملّی و بین‌المللی و... نیز سایه افکنده است. هدف اصلی پژوهش پیشِ‌رو که از نوع توسعه‌ای – کاربردی است، واکاوی مفهوم و ابعاد حکمرانی هوش مصنوعی و مساله اصلی آن، بررسی و تحلیل مزیّت‌ها، چالش‌ها و فرصت‌های حکمرانی کارآمد این عرصه مهم و پیچیده در عصر حاضر است. این تحقیق با بررسی کتابخانه‌ای و اسنادی و مراجعه به منابع به‌روز و همچنین مصاحبه با صاحبنظران علمی و مدیران اجراییِ عرصه هوش مصنوعی و استفاده ار روش تحلیل مضمون (تم)، توانسته است به مولفه‌هایی راهبردی در سه حوزه «مزیّت‌ها و کاربردها»، «چالش‌ها و موانع» و «فرصت‌ها و راهکارها» دست یابد. |
| کلیدواژه ها |
| هوش مصنوعی، حکمرانی، حکمرانی هوش مصنوعی، حکمرانی فضای سایبر، مدیریت رسانه |
| وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه شفاهی |