تحلیل فقهی-حقوقی چالش‌های حریم خصوصی در متاورس: با تأکید بر حفاظت از داده‌های هویتی و بیومتریک
کد مقاله : 1034-CYSP2025 (R1)
نویسندگان
سیدعلی میرلوحی *
دانشجوی دکتری فقه و حقوق خصوصی، مدرسه عالی و دانشگاه‌ شهید مطهری، تهران، ایران
چکیده مقاله
متاورس، به‌عنوان نسل آتی اینترنت، با ایجاد فضاهای مجازی سه‌بعدی و تعاملی، مرزهای میان دنیای فیزیکی و دیجیتال را در هم می‌شکند. این تحول شگرف، ضمن ایجاد فرصت‌های بی‌سابقه، چالش‌های بنیادینی را برای مفهوم حریم خصوصی مطرح می‌سازد؛ به ویژه آنکه پلتفرم‌های متاورس قادر به جمع‌آوری و پردازش حجم عظیمی از داده‌های حساس، از جمله داده‌های بیومتریک و الگوهای رفتاری کاربران هستند. پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی، به این پرسش اصلی می‌پردازد که نظام فقهی اسلام و حقوق ایران چگونه می‌توانند با این چالش‌های نوظهور مواجهه کنند. یافته‌ها نشان می‌دهد که هرچند مبانی فقهی و حقوقی موجود ظرفیت بالایی برای پوشش این چالش‌ها دارند، اما این امر مشروط به ارائه تفسیری موسع و تدوین مقررات تکمیلی است. با این حال، ماهیت فراگیر و پیچیدگی فنی متاورس، نشان‌گر آن است که این اصول نیازمند تفسیری موسع و همچنین تدوین مقررات تکمیلی هستند تا بتوانند حریم خصوصی افراد را به‌طور مؤثر صیانت کنند. این مقاله در نهایت، بر لزوم طراحی چارچوب‌های قانونی پیشگیرانه و مبتنی بر «رضایت آگاهانه» واقعی، برای حکمرانی داده‌محور در متاورس تأکید می‌کند
کلیدواژه ها
متاورس، حریم خصوصی، حفاظت از داده، فقه سایبری، حقوق سایبری، آواتار، داده‌های بیومتریک.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی