| خودرو بهمثابهی عامل سایبری: بازتعریف زنجیره ارزش صنعت خودرو با رویکرد سایبرنتیک اجتماعی-فنی در بستر حکمرانی دادهمحور |
| کد مقاله : 1025-CYSP2025 (R1) |
| نویسندگان |
|
مروارید زاهدی فرد1، علی میرشاهی2، رضا طهماسبی *3، سمیر قربانی4، سید فرزام رحیمی رهبر5 1مدیر واحد فناوری اطلاعات شرکت ایران خودرو خراسان 2معاونت واحد فناوری اطلاعات ایران خودرو خراسان 3مسئول قسمت توسعه سیستم های نرم افزاری کیفیت و کسب و کار شرکت ایران خودرو خراسان 4کارشناس سیستم های نرم افزاری اداری، مالی و بازرگانی ایران خودرو خراسان 5کارشناس قسمت توسعه سیستم های نرم افزاری کیفیت و کسب و کار ایران خودرو خراسان |
| چکیده مقاله |
| این مقاله با هدف تدوین چارچوبی نظری برای درک تحول عمیق صنعت خودرو در عصر دیجیتال، به بررسی مفهوم «خودرو بهمثابهی عامل سایبری» میپردازد. با ظهور خودروهای متصل و خودران که به «کانونهای داده» تبدیل شدهاند، دیگر نمیتوان خودرو را صرفاً یک کالای صنعتی در نظر گرفت. این تحول، زنجیره ارزش سنتی صنعت خودرو را از تولید تا خدمات پس از فروش، دگرگون میسازد و مسائل جدیدی در حوزههای حکمرانی، امنیت و حقوق مطرح میکند. در این پژوهش، ابتدا چارچوب مفهومی «خودرو-عامل سایبری» بر پایه سه رکن اصلی سیستمهای سایبرفیزیکی (CPS)، سایبرنتیک اجتماعی-فنی و حکمرانی دادهمحور تدوین میگردد. سپس با بهکارگیری این چارچوب، بازآرایی زنجیره ارزش صنعت خودرو در حوزههای تولید، فروش، کیفیت و کسبوکار تحلیل میشود. نتایج نشان میدهد که داده بهعنوان یک دارایی استراتژیک، نقش محوری در این تحول ایفا میکند و مدلهای کسبوکار جدیدی مانند فروش آپشنهای نرمافزاری و خدمات اشتراکی را پدیدار میسازد. در نهایت، با تمرکز بر بستر حکمرانی دادهمحور، الزامات فقهی، حقوقی و امنیتی لازم برای پیادهسازی «شبکه ملی داده خودرو» در ایران استخراج و پیشنهادهایی برای سیاستگذاران ارائه میگردد. این پژوهش با ارائه یک دیدگاه میانرشتهای، گامی در جهت پر کردن خلأ نظری موجود در ادبیات علمی کشور در این حوزه محسوب میشود. |
| کلیدواژه ها |
| خودرو-عامل سایبری، دادهمحوری، سایبرنتیک اجتماعی-فنی، حکمرانی داده، زنجیره ارزش خودرو، شبکه ملی داده خودرو، الزامات فقهی و حقوقی، امنیت سایبری. |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |