مبانی و مصادیق محاربه و افساد فی‌الارض در کنش‌های اینفلوئنسری در فضای سایبر
کد مقاله : 1017-CYSP2025 (R1)
نویسندگان
علی محدث اردبیلی *1، سیدباقر محمدی2، محمد کاظم دهقانی تفتی3
1دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق دانشگاه علوم اسلامی رضوی، پژوهشگر حلقۀ اجتهادی فقه الجزاء مدرسه عالی فقاهت عالم آل محمد (ص)، مشهد، ایران.
2دانش آموخته فقه و حقوق قضایی گرایش جزا و جرم شناسی جامعة المصطفی العالمیة، دبیر حلقۀ اجتهادی فقه الجزاء مدرسۀ عالی فقاهت عالم آل محمد (ص). مشهد. ایران.
3طلبۀ درس خارج حوزۀ علمیۀ خراسان
چکیده مقاله
محاربه و افساد فی‌الارض از مفاهیم اساسی در حقوق کیفری اسلام به شمار می‌روند که به‌واسطه تأثیر مستقیم بر امنیت عمومی و نظم اجتماعی، در منابع فقهی و قوانین کشورهای اسلامی از جایگاه ویژه‌ای برخوردارند. با گسترش فضای مجازی و نقش‌آفرینی فعال اینفلوئنسرها در حوزه‌های فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، بررسی امکان تطبیق این دو عنوان بر فعالیت‌های آنان ضروری می‌نماید. پژوهش حاضر، به منظور پر کردن خلأ مطالعاتی در این زمینه، مبانی فقهی و حقوقی این مفاهیم را بررسی کرده و مصادیق احتمالی آن‌ها در رفتارهای تأثیرگذاران فضای مجازی را تحلیل می‌کند.
این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی، مبانی فقهی و حقوقی محاربه و افساد فی‌الارض را مطالعه کرده و منابع فقهی معتبر و قوانین کیفری را برای استخراج تعاریف و ارکان این جرایم مورد بررسی قرار داده است. سپس، با تحلیل رفتارهای اینفلوئنسرها در فضای مجازی، مصادیق احتمالی این دو عنوان در کنش‌های آنان شناسایی و تحلیل شده‌اند. در نهایت، یافته‌های فقهی و حقوقی به این مصادیق تطبیق داده شده است. در فعالیت‌های اینفلوئنسرها، تحقق محاربه جز در موارد خاص مانند تهدیدات مسلحانه بعید به نظر می‌رسد؛ اما برخی رفتارها مانند ترویج فساد اخلاقی، تحریف ارزش‌های دینی، اخلال اقتصادی و انتشار گسترده شایعات می‌تواند به‌عنوان مصادیق افساد فی‌الارض شناخته شود.
کلیدواژه ها
محاربه، افساد فی الارض، اینفلوئنسر، فضای سایبر، فقه فضای مجازی، فقه، فضای سایبر
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی