سیستم‌های سایبرنتیکی و روندهای آینده: چالش‌ها و سناریوهای محتمل در افق ۲۰۴۰
کد مقاله : 1007-CYSP2025 (R1)
نویسندگان
علی عموری *
گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شهید چمران اهواز، اهواز، ایران.
چکیده مقاله
این پژوهش به بررسی سیستم‌های سایبرنتیکی و تحولات آینده آن‌ها در افق سال ۲۰۴۰ پرداخته است. سیستم‌های سایبرنتیکی، به عنوان حوزه‌ای میان‌رشته‌ای، به مطالعه کنترل، بازخورد و ارتباط در سیستم‌های پیچیده می‌پردازند و نقش کلیدی در توسعه فناوری‌های نوین دارند. این پژوهش تحولات سیستم‌های سایبرنتیکی را در سه نسل مجزا تحلیل کرده است: نسل اول، که بر کنترل صنعتی و اتوماسیون پایه تمرکز دارد؛ نسل دوم، که شامل اینترنت اشیا، بدن‌افزارها و تعامل میان انسان و ماشین است؛ و نسل سوم، که همگرایی فناوری‌های نانو، زیستی، اطلاعاتی و شناختی را به عنوان محور تحول خود دارد. روش‌شناسی تحقیق مبتنی بر آینده‌پژوهی تحلیلی-انتقادی و استفاده از ماتریس STEEP است که روندهای کلیدی فناورانه، اجتماعی-اقتصادی، محیطی و حکمرانی را مورد تحلیل قرار می‌دهد. بر اساس این تحلیل، سناریوهای محتمل برای سال‌های ۲۰۳۰ تا ۲۰۴۰ ارائه شده است. از جمله چالش‌های اساسی مطرح‌شده در این زمینه می‌توان به معماری انتخاب، امنیت وجودی، هویت انسانی و تعامل انسان با ماشین‌های هوشمند اشاره کرد. در نهایت، پژوهش یک چارچوب پنج‌سطحی برای حکمرانی سایبرنتیکی انسانی‌محور پیشنهاد می‌کند که از سطح فردی، سازمانی، ملی، منطقه‌ای تا سطح سیاره‌ای امتداد دارد و هدف آن تضمین توسعه پایدار عادلانه و اخلاقی سیستم‌های سایبرنتیکی در آینده است.
کلیدواژه ها
سایبرنتیک، آینده‌پژوهی، سناریونویسی ، ماتریس STEEP ، سایبرنتیک انسانی‌محور.
وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی